Hoe haal je het meest uit je vakantie?

Hoe veel mensen kijken uit naar de vakantie om even niets te hoeven doen? Alle drukte achter zich te kunnen laten en even op te laden? Als dat moment echter aangebroken is, kiezen veel mensen niet voor echt ontspannen.

Vakantie is doorgaans de tijd geworden van leuke dingen doen en de dingen doen waar je in de drukke agenda niet aan toe gekomen bent en die wel nog moeten gebeuren. Zelfs ontspannende activiteiten als lezen worden vaak ‘musts’, want er is eindelijk tijd om bijvoorbeeld die stapel boeken die zich opgebouwd heeft, door te werken. Deze reclame vond ik even treffend als verontrustend.

‘Neem duizenden boeken mee op reis’ is een boodschap die past in onze tijd. Hoeveel kan ik gedaan krijgen in een zo kort mogelijke tijd? Dat gaat door in de vakantie. Als je terug komt op je werk na de vakantie is de vraag dan ook steevast: ‘Wat heb jij gedaan tijdens je vakantie?’. In plaats van ‘Heb jij voldoende uitgerust tijdens je vakantie?’, terwijl dat is waar mensen juist (zeggen) naar op zoek (te) zijn.

Voldoening door te doen

Dingen doen is hetgeen waar mensen voldoening uit halen. De rest is al snel verkwisting van de tijd. Doelloos niets doen is zonde als er zoveel leuks te doen is. Er is ook zoveel te doen tegenwoordig, we hoeven ons nooit meer te vervelen en de opties zijn eindeloos. Daarmee trappen we in onze vakantie in dezelfde val als gedurende het reguliere leven: als we willen ontspannen zoeken we afleiding in plaats van ontspanning. We gaan voor doen in plaats van even niets doen.

Uiteraard geeft even niet bezig zijn met de stressende of druk makende factor een relatieve ontspanning. Maar ontspan je mentaal ook? Of vervang je het door nieuwe prikkels, die je alleen maar afleiden van de andere en je nog steeds mentaal niet tot rust komt? Echte ontspanning is minder prikkels. Alles wat je doet of prikkels die je zoekt, is voornamelijk afleiding. Zeker als het een beeldscherm heeft, wat doorgaans ware prikkelbombardementen zijn voor de geest, maar door de meeste mensen juist voor ontspanning ingezet wordt.

Een mooi voorbeeld van onze drang om te doen is ook dat mensen er liever voor kiezen om naar de sportschool te gaan dan te mediteren wanneer ze mentaal moe of gestrest zijn. Liever het gevoel hebben echt wat gedaan te hebben in de kostbare tijd om aan jezelf te werken, dan ‘minder’ inspanning te leveren. Het overkomt zelfs de mensen die vaker mediteren en weten hoeveel meer het doet voor de geest dan dezelfde tijd in de sportschool. Uiteraard maakt het sporten ‘het hoofd even leeg’, maar het voorkomt niet dat je evengoed veel prikkels binnenkrijgt. Net zoals bij beeldschermconsumptie. Zeker ook omdat we tijdens het sporten vaak nog extra prikkels toevoegen, zoals hardlopen of de sportschool in met de oordoppen in. We zoeken ontspanning in de afleiding.

Niets doen is niet gemakkelijk

Wanneer we de input van prikkels wat terug brengen, zoals tijdens de vakantie, merken we vaak pas hoe moeilijk we het vinden om los te komen van het doen. Hoe vaak hoor je niet dat mensen een week nodig hebben op vakantie om überhaupt een beetje tot rust te komen. Maar zelfs dan wordt er doorgaans nog steeds bijna compulsief gezocht naar prikkels en dingen ‘doen’. Zelfs als mensen op het strand liggen in de zon, nemen ze er een boek, tablet of smartphone bij en/of luisteren ze naar muziek.

Vraag jezelf eens af hoeveel jij ‘doet’ tijdens je vakantie. Gebruik jij je vakantie optimaal om te herstellen en dat te doen wat je je voorneemt? Als je het ze vraagt, hebben vrijwel alle mensen het gevoel prima te weten hoe ze kunnen ontspannen, maar is dat als je er echt naar gaat kijken niet meer dan afleiding. Hoe is dat voor jou? Zoek je dan echt even geen prikkels, of laat ook jij je verleiden door alle door het bedrijfsleven zo aantrekkelijk mogelijk gemaakte prikkelbombardementen? Ga maar na, elke advertentie is een ‘call to action’. Die, als je echt gaat ervaren hoe je je mentaal erna voelt, je eerder vermoeider dan uitgeruster doen voelen.

Zorg voor balans

Dit alles wil natuurlijk niet zeggen dat je geen leuke dingen meer moet doen tijdens je vakantie. Zorg er echter wel voor dat je de balans in de gaten houdt als het je doel is om tot rust te komen en dat je dus voldoende ontspanning inbouwt.

Je kunt niet optimaal productief en creatief zijn als je geen ontspannen geest hebt. Om zoveel mogelijk uit je werk maar zeker ook leven te halen, is het dus belangrijk te zorgen voor een goed evenwicht. De vakantie leent zich er prima voor daaraan te werken. Ook in je dagelijks leven is het echter belangrijk daar ruimte voor te maken, want een paar weken vakantie is onvoldoende om te compenseren voor de rest van het jaar stress. Zeker als je ook nog de vakanties volpropt met dingen ‘doen’.

Yes, meditatie!

Zonder voor de eigen parochie te willen preken, is meditatie het ultieme middel om je daarmee te helpen. Mijn boek heet niet voor niets ‘Meditatie, je dagelijkse minivakantie’. Er is geen methode waarbij je zo bewust even rust neemt van alle externe prikkels en bewust bezig bent je niet te laten meeslepen en beïnvloeden door de interne prikkels. Doe er je voordeel mee!

Daarbij gaan mijn wekelijkse meditatie avonden gewoon door in de zomer. Het ideale moment om een gewoonte te starten, waar als het werk er is vaak net wat minder tijd en ruimte voor is. Je bent meer dan welkom. En mocht je toch één boek mee willen nemen op vakantie, wellicht is die over je dagelijkse minivakantie wel uitermate toepasselijk. Hele fijne vakantie en wie weet tot snel bij een van mijn trainingen!

Yoga en meditatie

Meditatie en yoga, zoals we ze in de huidige vorm kennen, zijn nauw met elkaar verbonden en bestaan al vele eeuwen. Het mediteren is in vele verschillende vormen terug te vinden binnen vrijwel elke cultuur ter wereld en is degene met de langste historie. Yoga is in eerste instantie juist ontstaan ter ondersteuning van de meditatie beoefening. Als disclaimer, ik ben geen yoga expert en voor dit onderwerp wat info ingewonnen bij yoga leraren. Daar heb ik me laten vertellen dat de eerste en aanvankelijk enige yoga houding de lotushouding was. De yoga oefeningen zijn daarbij oorspronkelijk ontwikkeld om de lotus houding als meditatie positie beter, langer en gemakkelijker te kunnen aannemen. De yoga houdingen en bewegingen zijn daarbij niet alleen ontwikkeld om je lichaam te prepareren, ze helpen ook om mentaal ‘de meditatietoestand te kunnen verwelkomen’, zoals een yogadocente het ooit mooi naar me verwoordde. Ze bereiden je daarmee mentaal voor op de meditatie.

Hand in hand

Sinds het ontstaan van de yoga traditie zijn de ontwikkeling van yoga en meditatie (zowel in aanvankelijk Azië als tegenwoordig de Westerse wereld) door de eeuwen heen hand in hand gegaan. Yoga is daarbij bij ons in het westen veel sneller gangbaar en populair geworden. Waar het een aantal decennia geleden nog wat zweverig en meer voor hippies was, is het nu alweer een tijdje ‘hip’. Het heeft daarmee de weg voor meditatie geplaveid en een brug van fysieke naar mentale training gebouwd, waardoor meditatie tegenwoordig ook in onze maatschappij van ‘zweverig’ naar ‘hip’ geworden is.

Waar yoga en meditatie elkaar uitstekend aanvullen, zijn het duidelijk twee op zichzelf staande disciplines met elk hun specifieke vaardigheden. Zo zou ik je niet aanraden een yoga les te volgen bij mij als meditatie trainer. Aan de andere kant kun je je afvragen of een yoga leraar de aangewezen persoon is om meditatie lessen bij te gaan volgen. Veel yoga docenten hebben zich niet specifiek verdiept in meditatie begeleiding en vaak ook geen intensieve eigen beoefening. Logisch omdat hun aandachtsgebied waarschijnlijk voornamelijk bij de yoga is.

Naast dat de gehele yoga les erop gericht is deze met volle aandacht aanwezig te zijn, heeft vrijwel elke yogales een of meerdere meditatieve gedeeltes. Zo wordt er aan het begin van de les vaak even een extra moment genomen om echt aan te komen in de ruimte en even te ‘landen’. Aan het einde van de les is er vaak een lange diepe ontspanning in de Savasana pose, waarin op de rug liggend bewust even de volledige aanwezigheid en ontspanning wordt toegelaten. Zowel fysiek als mentaal.

Waar je geen yoga leraar hoeft te zijn om een serie mechanische rekoefeningen te begeleiden, hoef je ook geen meditatie leraar te zijn om mensen een meditatieve ervaring te kunnen geven in de vorm van een stukje ontspanning of mindfulness. Waar de mechanische rekoefeningen echter niet in de buurt komen van de essentie van yoga, is het de vraag of de meditatieve ervaringen bij ontspanning of aandacht voor mindfulness ook daadwerkelijk training voor de geest zijn, zoals dat bij meditatie het geval is. Het is dan ook de vraag of een yoga leraar de persoon is om je de weg naar de geest ook via de geest te leren, waar ik waarschijnlijk niet degene ben je te leren hoe dat via lichaamsbewegingen en -poses te doen Een goede yogales kunnen begeleiden vraagt dan ook om andere kennis en ervaring dan een goede meditatie training te geven.

Andere ingang

Zowel yoga en meditatie hebben volgens mij primair als doel om met openheid en zonder oordeel, bewust en volledig aanwezig te zijn bij wat er is. Met andere woorden, mindful aanwezig te zijn in het hier en nu. Om die reden kan yoga je meditatieve vaardigheden vergroten en kan meditatie ervaring je helpen de essentie van yoga sneller en beter op te pikken.

Door alleen te mediteren word je fysiek niet zo fit dan als je aan yoga doet, net zoals je door alleen yoga te doen waarschijnlijk niet zo diep de geest kan doorgronden zonder te mediteren. Het verschil tussen yoga en meditatie ligt voornamelijk bij de ingang die genomen wordt om jezelf te trainen. Yoga neemt om bewust aanwezig te zijn meer de fysieke ingang, terwijl meditatie zich daarvoor richt tot de geest.

Dat wil niet zegen dat bij yoga de geest niet belangrijk is. Er is vanuit de essentie ervan veel aandacht voor het mindful aanwezig zijn bij elke houding, beweging en ademhaling tijdens de les, evenals van alles wat er mentaal gebeurt bij de fysieke oefeningen. In tegenstelling tot de benadering die in het Westen lang werd aangehouden, dat lichaam en geest te scheiden zijn, hebben de meer oosterse filosofieën al lang geleden geaccepteerd dat ze hoogstens te onderscheiden zijn.

Ook meditatie technieken refererend aan ‘de andere zijde van het spectrum’, het fysieke in dit geval. Denk maar aan hoe een geluid of fysieke sensatie gebruikt wordt als je object van meditatie of hoe meditatie toegepast wordt bij mensen met chronische pijn. De bodyscan en het mediteren op de ademhaling zijn zelfs twee van de meest bekende meditatie vormen bij ons in het Westen.

Waar yoga op fysiek vlak een stapje verder gaat dan meditatie, gaat meditatie op mentaal vlak net even verder dan waar de yoga je heen brengt. Je leert niet alleen het observeren van de geest bij een bepaalde input, je gaat nog dieper in op de werking van de geest en hoe er mee te kunnen werken.

Heel complementair

Yoga kan je helpen je meditatieve vaardigheden te verbeteren en andersom. Kies de weg die het best bij je past en je het meeste brengt. De een kan ook een prima ingang vormen voor de ander. Zo was yoga voor mij ooit de ingang om te gaan mediteren. Yoga was aanvankelijk voor mij persoonlijk effectiever om tot mentale aanwezigheid en rust te komen. Sterker nog, als (over)actief persoon en sporter, vond ik meditatie veel te moeilijk toen ik probeerde het zelf te doen. Als je me toen verteld had dat ik ooit nog een bedrijf in meditatietrainingen zou starten en er een boek over zou gaan schrijven, had ik je waarschijnlijk voor gek verklaard. Na maandenlang intensief aan yoga gedaan te hebben, kwam meditatie echter weer op mijn pad en lukte het me beter. Daar hebben mijn vele uren yoga zeker aan bij gedragen hebben.

Iedereen die wel eens gemediteerd heeft, weet dat meditatie allesbehalve gemakkelijk is. Waarom het bij mij bij de tweede poging ook beter lukte, was omdat ik toen, in tegenstelling tot de eerste poging, wel goede begeleiding en uitleg kreeg. Een goede leraar je het snelst kan helpen om yoga onder de knie te krijgen. Sterker nog, het is zelfs noodzakelijk als je de essentie te kunnen begrijpen en toepassen. Datzelfde geldt denk ik voor meditatie.

Men’s Health over yoga vs meditatie

For what it’s worth, een ‘vergelijkend’ onderzoekje van Men’s Health deze maand tussen yoga en meditatie viel uit in het voordeel van meditatie:

Wil je daar meer over weten en verder willen gaan dan het stukje meditatieve ervaring dat je in de yogaklas ervaart, laat het me gerust weten of bekijk mijn aanbod op de website.

Mediteren voor ouders met (jonge) kinderen

Mijn eerste reactie, zeker ook als ervaringsdeskundige: BLIJF MEDITEREN! Je hebt het wellicht meer dan ooit nodig. Kleine kinderen zijn top en brengen veel vreugde en plezier in het leven. Om beter om te kunnen gaan met de uitdagingen kan meditatie je echter prima helpen.

Toen mijn dochtertje geboren werd ruim anderhalf jaar gelden, stond ook bij ons thuis het leven even op zijn kop. Het zoeken naar een nieuw ritme (en als dat gevonden was het opnieuw zoeken naar een nieuw ritme aangezien de kleine daar weer aan toe bleek te zijn), zorgde ervoor dat het steeds weer opnieuw je plek en agenda invulling zoeken. Iets als mediteren kan er dan al snel bij inschieten, zelfs bij een meditatie instructeur zoals ik zelf. Ik dacht dat de gebroken nacht de reden waren dat ik me zo vermoeid voelde en ik ‘iets sneller’ prikkelbaar was. Totdat m’n vriendin aan me vroeg of ik eigenlijk nog wel eens mediteerde. En als je partner dat aan je vraagt, zegt dat genoeg waarschijnlijk. Inderdaad was mijn dagelijkse meditatie beoefening verloren gegaan in de nieuwe dagindeling en het langer in bed willen blijven liggen.

Toen ik weer begin met mediteren merkte ik vrijwel meteen de veranderingen. Want net als met sporten merk je de effecten van mediteren met name wanneer je het even niet meer doet. Dan pas voel je hoeveel het doet voor je fitheid en hoe je je in het algemeen voelt. Ondanks de nog steeds gebroken nachten voelde ik me minder moe, was ik helderder en scherper tijdens mijn werk en raakte ik minder snel geprikkeld. Ook mijn vriendin vond het dus fijn dat ik weer mediteerde.

De valkuil er door de omstandigheden even tijdelijk mee op te houden, is waarom elke sportschool een behoorlijk aantal ‘slapende leden’ heeft, mensen die wel lid zijn maar al maanden niet meer geweest zijn. De drempel het weer op te pakken is hoog, zeker als je agenda als snel weer gevuld is met nieuwe dingen, wat zeker met gezinsuitbreiding het geval is. Vind er maar eens tijd voor.

Maar wanneer dan?

Uiteindelijk zijn vrijwel alle dingen die je graag wilt doen meer een kwestie van prioriteit dan van tijd. Als het echt belangrijk genoeg is voor je, dan vindt je wel een plekje, zelfs als je de regie over je eigen agenda voor en groot deel kwijt geraakt bent.

Naast in de pauzes op mijn werk, mediteerde ik ook weer elke ochtend. Aangezien mediteren een hele opgave kan zijn, als er een klein kind wakker is, deed ik dat ervoor. Aangezien onze kleine al een jaar om half 7 in de ochtend wakker wordt, was de consequentie dat ik om 5 uur mijn bed uit moest om een uur te willen mediteren en daarna mijn lichamelijke oefeningen te doen. Ik geef toe, dat klinkt niet erg aantrekkelijk maar is zeker de moeite waard. Een uur mediteren geeft meer mentale ontspanning dan een uur slapen en waar slapen absoluut niet vervangen kan worden door meditatie, is een uurtje slaap inruilen voor een uur meditatie een goede deal. Niet alleen vermindert je vermoeidheid en dus slaapbehoefte erdoor, ook je mentale helderheid en het omgaan met vermoeidheid en emoties neemt merkbaar toe.

Mocht je nog steeds niet aan voldoende slaapuren komen erdoor, dan is het het overwegen waard een uurtje minder door te brengen achter de televisie, het kijken van series of op sociale media. Als je nagaat wat dat je brengt in vergelijking met meditatie, zou de keuze simpel moeten zijn. De digitale entertainment zorgt zelfs voor meer mentale vermoeidheid omdat het de prikkelhoeveelheid voor je brein exponentieel doet toenemen. Van ontspanning en meer rust is er dus niet echt sprake, hoogstens van afleiding. Meditatie werkt dan beter.

Elke minuut is meegenomen

Geef jezelf het cadeau van even rust en resetten, zeker als je het nodig hebt. Zoals de bekend uitspraak van een Zen meester luidt: ‘je zou 20 minuten per dag moeten mediteren, alleen niet als je het druk hebt. Dan zou ie een uur per dag moeten mediteren.’ Uiteraard hoef je geen uur te mediteren elke dag. Voor mij werkt dat optimaal, maar als je tien minuten doet is al helemaal top en zal je al een merkbaar verschil opleveren. Succes!

Of kom naar een les

Het structureel inplannen werkt voor veel mensen vaak beter als ze ergens heen gaan. Daarvoor ben je uiteraard meer dan welkom in mijn wekelijkse meditatie lessen.

Mocht je überhaupt geïnteresseerd zijn in het leren mediteren, kijk gerust even rond op mijn website en luister naar de audiomeditatie, lees de uitleg en blogs die ik geschreven heb. Mijn ‘Meditatie CV’ vind je bij Over mij en de testimonials op de pagina’s geven een indicatie van welke mensen bij mij komen en of je in hun verhalen herkent wat jij zoekt.

Je bent uiteraard ook meer dan welkom om een bij mijn trainingen ‘live’ te komen onderzoeken of ik iemand ben die je verder kan begeleiden op het pad van meditatie. Check mijn agenda bij Aanbod – Voor jou en voor de volgende activiteit is. Tenslotte is er nog mijn boek ‘Meditatie, je dagelijkse minivakantie’ die je een idee kunnen geven over mijn aanpak.

Mocht je nog vragen hebben over meditatie, stel ze me gerust door me een mailtje te sturen. Wellicht wordt het wel het onderwerp van mijn volgende blog.