Is je vakantie ook vakantie voor je geest?

Juli 2018, het magazine van een grote internet en tv aanbieder ligt in de brievenbus met de titel ‘vakantieboek’. De eerste twee koppen op de omslag zijn ‘Bingewatchen. Met deze topseries verveel je je nooit’ en ‘25x afvinken, de ultieme vakantie bucketlist’. En de foto is van twee kinderen met chips achter een laptop. Wat klopt er niet…. Het is een mooie weerspiegeling van wat er tegenwoordig gedacht en met name ook verkocht wordt.

Vakantie wordt geassocieerd met ontspanning. Even niet hoeven werken en veel vrije tijd. Kinderen achter een laptop betekent voor veel ouders rust, de vraag is of de kinderen daar zoveel rustiger van worden. Ze zijn even afgeleid maar beeldschermen zorgen voor zoveel prikkels dat ze mentaal onrustig worden en het kind al snel overprikkelt of een stuiterbal wordt. Naar mijn mening is het geen toeval dat de opkomst en toename van ADHD synchroon loopt met de opkomst van de beeldschermen en met name smartphone.

Ook voelt 64% van de Nederlanders zich niet uitgeslapen in de ochtend en geeft maar liefst 83% aan door slaapproblemen soms of regelmatig minder te presteren op werk of school (onderzoek van Fonds Psychische gezondheid uit 2016). Terwijl we de beschikking hebben over meer ‘digitale ontspanning’ dan ooit. Bij kinderen zie ik vaak dat een uurtje achter een beeldscherm ertoe leidt dat ze eerder versuft en futloos erachter vandaan komen dan even ontspannen en opgeladen zijn en bij jonge kinderen dat het een strijd is om ze erachter vandaan te krijgen. Reden te meer dat ik mijn dochtertje die deze maand haar eerste verjaardag viert, bewust zoveel mogelijk weghoudt van beeldschermen en we bewust geen tablet in huis hebben.

Hoe ontspannen is ‘doen’ of achter een beeldscherm zitten?

Veel mensen zoeken een beeldscherm op om tot ontspanning te komen. De vraag is of dat ook gebeurt. Het kan zijn dat mijn leven saai is, maar in een serie, film of op social media gebeurt er in een uur een stuk meer dan doorgaans in mijn leven. Het is een bombardement van prikkels en dat gaat onmogelijk samen met ontspanning van de geest. Afleiding ja, maar dat is wat anders dan ontspanning. En ‘bingewatching’ wordt in een vakantieboek dus neergezet als iets dat je een vakantiegevoel moet geven en iets dat positief is. En je weg moet houden van verveling, iets dat je blijkbaar moet vermijden.

Gezien de bron, het is een uitgave van een internet en tv provider, is het niet onlogisch dat ze hun product proberen te linken aan iets fijns als vakantie. McDonalds wil je met tegenwoordig groen in het logo ook proberen te overtuigen dat ze je natuurlijke producten aanbieden en sigaretten en alcohol merken ook niet alles wat bekend is over hun product met je delen. Het zegt echter ook iets over hoe er tegenwoordig gedacht wordt over vrije tijd, ontspanning en rust. ‘Doen’ en zelfs overmatig doen (‘binge’) is waarnaar we moeten streven (‘verveel je je nooit meer’ en ‘afvinken’ van de ‘bucketlist’), terwijl de stress en burn-out cijfers hoger zijn dan ooit te voren en tegenwoordig de belangrijkste reden van verzuim en uitval zijn op de arbeidsmarkt (wat al sinds 2015 het geval is volgens cijfers van het CBS) en veel Nederlanders dus met vermoeidheid en slaapproblemen kampen. De oplossing ligt echter in minder prikkels en niet meer. ‘Zijn’ in plaats van ‘doen’, even afstand nemen van alles wat er gebeurt in plaats van juist activiteit en prikkels opzoeken. Dat is waarom meditatie ook zoveel rust en balans brengt. Rust omdat je bewust bezig bent om prikkels te laten zijn voor wat ze zijn en je niet te laten beïnvloeden. Balans omdat het juist voor het noodzakelijke tegenwicht zorgt in de prikkelrijke maatschappij waar nauwelijks meer echte ontspanning voor komt. Iedereen die mediteert merkt dat dit een ander gevoel van ontspanning is dan tijdens ‘ontspanning’ door beeldschermen of zelfs de ontspanning op vakanties.

Bingewatchen of mediteren?

Misschien is een vakantie het perfecte moment om juist meditatie op te pakken of te intensiveren. Zodat je echte rust en ontspanning bereikt, je echt even los komt van de drukke maanden ervoor. De titel van mijn eerste boek is niet voor niets ‘Meditatie, je dagelijkse minivakantie’ en het is ook de reden waarom steeds meer mensen meditatie of yoga retreats boeken. Tijdens het mediteren kan het heel onrustig en druk zijn in je hoofd, erna is er echter vrijwel altijd veel meer ruimte, rust en ontspanning. Beoordeel het effect van meditatie dus vooral niet op het proces zelf maar op het gevolg ervan. Net zoals je dat bij het sporten en studeren doet. Dat meditatie zorgt voor ontspanning is ook iets dat wetenschappelijk ondersteunt wordt en uit onderzoek blijkt zelfs dat het voor meer ontspanning zorgt dan ontspanningsoefeningen (Hwang 2018 – Creswell 2016 – Levy 2012).

Er is natuurlijk niets mis met dingen doen in je vrije tijd. Geniet vooral van het mooie weer en leuke activiteiten met anderen! Het is echter ook belangrijk te investeren in je balans, zodat je het optimale uit je leven kunt halen. Meditatie is iets dat je daarmee kan helpen. Regelmatig mediteren zorgt voor structureel meer rust en stabiliteit, waardoor je minder snel moe en overprikkeld bent en nog meer kunt genieten van de dingen die je doet.

Waarschijnlijk komt ook voor jou de vakantie eraan en ben deze keer eens extra bewust waarvoor je kiest en waar je jezelf (en eventueel je kinderen) aan bloot wilt stellen nu je even wat extra vrije tijd hebt. Kijk niet alleen eens kritisch naar de invulling van je vakantie en leven in het algemeen, ben net zo bewust en kritisch naar wat bedrijven en advertenties je willen vertellen dat goed voor je is. Zo is bingewatching echt niet goed voor je geest. Test het zelf maar eens en ervaar eens hoe fris en echt ontspannen je je mentaal voelt na een spannende serie gekeken te hebben en hoe dat is na een meditatie of wandeling in het park of het bos.

Ik wens je een hele fijne vakantie deze zomer en vooral een waar je echt tot rust kunt komen!

Voor cursussen, workshops, de open meditatie avonden of bedrijfsmeditatie, bij Meditatie Amsterdam ben je aan het goede adres. Zelfs als je je wilt verdiepen vanuit je eigen woonkamer kan dat met de meditatie audio hier op de website, mijn blogs of met mijn boek ‘Meditatie, je dagelijkse minivakantie’. Wij helpen je graag verder!

Heb je een vraag over meditatie?
Mail me en wie weet wordt dit het onderwerp van mijn volgende blog!