Alcohol, suiker, cafeïne en meditatie

Het is geen probleem als je mediteert en ook alcohol drinkt. De vraag is echter of het je beoefening ten goede komt. Alcohol heeft met name invloed op je fysieke systeem. Je geest kan namelijk niet echt dronken worden. Daarom zijn mensen die veel gedronken hebben, vaak in een klap weer ‘nuchter’ als er iets heftigs gebeurt. Wat alcohol wel beïnvloedt is je vermogen om je geest en wat daarin gebeurt goed waar te nemen. En dat is nu net wat meditatie is. Om zo bewust mogelijk aanwezig te kunnen zijn, is een helder brein een noodzakelijke voorwaarde, net zoals een radio noodzakelijk is om het radiostation te kunnen ontvangen.

Ontspanning

Meditatie is een combinatie van focus en ontspanning; het aandachtig aanwezig zijn bij wat er is en dat tegelijkertijd ontspannen kunnen waarnemen. Vaak zijn we te druk en onvoldoende ontspannen. Helpt alcohol ons dan niet een handje om die gespannenheid en drukte wat terug te brengen? Alcohol lijkt een ontspannende werking te hebben op ons systeem, maar dat is alleen fysiek het geval. Kijk maar eens hoe je je mentaal voelt nadat je met alcohol in je bloed naar bed gegaan bent. Meestal is dat niet al te best en ben je alles behalve uitgerust, ook al heb je lang geslapen en was je totaal KO.

Alcohol haalt de rem er wat vanaf bij mensen, laat het de teugels wat meer vieren. Dat zorgt ervoor dat de controle die we hebben over wat er allemaal gebeurt, afneemt. Dat merk je niet alleen fysiek in je coördinatie en reactievermogen, ook mentaal is dat zo. De ‘monkey-mind’ raakt verder ontremt. Zaken als gedachten en emoties worden sterker beleefden nemen je sneller mee. Daarmee train je dus het tegenovergestelde als bij meditatie en daardoor kan deze nog uitdagender worden.

‘Uppers’

Voor ‘uppers’ als suiker en cafeïne lijkt het vaak juist dat het je meer alert en scherper maakt. Je energieniveau stijgt inderdaad vaak, al is ook dat met name fysiek. Het zorgt eigenlijk voor een kleine stress reactie, terwijl dat juist is wat mensen vaak terug willen dringen in hun leven. Je lichaam wordt even ‘aan’ gezet maar dat wil niet zeggen dat je ook mentaal scherper en helderder wordt. Echt goed concentreren lukt niet dan. Je wordt eerder onrustiger en opgefokt, klaar voor instinctief handelen en overleven. Daarom zorgt het vaak ook voor slaapproblemen. Koffie heeft bijvoorbeeld een ‘halfwaardetijd’ van zes tot acht uur om uit je systeem te raken na gebruik en beïnvloedt je slaap negatief in die periode. De uppers helpen je in iedere geval niet om te komen tot goed doordachte beslissingen. Voor helder overzicht maar ook voor creativiteit en productiviteit heb je juist mentale rust en balans nodig. Daarom krijg je je beste ingevingen onder de douche en helpt harder denken niet als je maar niet op iemands naam kunt komen. Vaak schiet die je uren laten ineens te binnen en dat is altijd als je even ontspannen bent een nergens mee bezig.

Kijk ook maar eens hoe goed je je nog kunt concentreren als je net een suikerrijk taartje hebt gegeten of een kop koffie op hebt. Doorgaans komt dat niet ten goede aan je mentale helderheid en balans. Daarbij is het maar heel tijdelijk en voel je je extra moe als de dosis ‘uitgewerkt is’.

‘Meditatie vraagt om een kalme en heldere geest en alcohol, suikers en koffie zorgen vaak juist voor het tegenovergestelde‘

Een aantal jaren geleden, toen ik een twee uur per dag mediteerde, ben ik geminderd met alcohol drinken omdat het mijn meditatie negatief beïnvloedde. Ik dronk nooit heel erg veel maar merkte het in de ochtend meditatie als ik de avond ervoor ook maar één of twee glazen wijn gedronken had. De laatste jaren drink ik helemaal niet meer en ben ik ook heel matig met suiker want ook daarvan merkte ik dat het mijn meditatie, vaak nog uren nadat ik iets zoets gegeten had, negatief beïnvloedde. Ik heb zelf nooit koffie gedronken dus de effecten daarvan op je meditatie ken ik niet uit eigen ervaring. Er zijn echter genoeg ‘collega’s’ die mediteren die beamen dat ook koffie eerder mentaal onrustig maakt dan zorgt voor een kalme geest.

Maak je eigen keuze

Net als bij hardlopen kun je dat prima doen als je een aantal wijntjes of halve taart op hebt of een volle maag hebt, je trainingseffect wordt er echter negatief door beïnvloedt. Ben bewust hoe je je beoefening beïnvloedt en het je doet voelen in het algemeen. Mensen die meer gaan mediteren kiezen er vaak vanzelf voor om minder alcohol, suiker en cafeïne tot zich te nemen omdat ze zich bewuster worden van hoe hun lichaam en geest erop reageert. Een glaasje alcohol brengt natuurlijk geen grote schade toe, gezond wordt het echter nooit want elke druppel is uiteindelijk belastend voor je lichaam. Het is niet voor niets dat het gebruik ervan sterk afgeraden wordt bij kinderen en vrouwen die zwanger zijn en het zelfs gevaarlijk is in combinatie met autorijden of medicijngebruik. Ook cafeïne en suiker zijn niet gezond. Dat laatste hebben we uiteraard nodig, want suiker is een belangrijke vorm van brandstof voor met name de hersenen. We krijgen met gezonde voeding en fruit echter voldoende suikers binnen en de zoetigheden van tegenwoordig zijn ware bombardementen en brengen hoeveelheden suiker in het systeem wat in de natuur helemaal niet eens voor komt. Vaak zijn we er echter zo aan gewend dat we het niet meer merken. Is het lichaam zo verdoofd dat we de impact van alcohol, suiker en sigaretten niet eens meer zo waarnemen.

Hoe meer je mediteert, hoe beter je je lichaam en geest waar gaat nemen. Dat betekent dat je nauwkeuriger gaat ervaren wat goed en niet goed is voor je en vaak ga je daardoor bewustere keuzes maken. Daardoor hoef je niet te stoppen en alle ‘geneugten’ van het leven, het helpt je wel ze te minderen als je dat zelf wilt. Ook wordt het leven niet saaier en minder leuk door minder alcohol of andere toevoegingen, je gaat juist beter ervaren wat er wel is en kan er meer van genieten. Je hebt er de ‘shots’ miet meer voor nodig. Je geest wordt helderder en je lichaam wordt gezonder, dat zorgt zelden voor minder levenskwaliteit. Daarom helpt mediteren ook met het afkicken van verslavingen.

Veel mensen gebruiken koffie, suiker en alcohol om meer ontspannen of alert te worden. Meditatie zorgt daar ook voor en is een gezond alternatief dat voor dezelfde effecten kan zorgen en met louter positieve ‘bijwerkingen’. Uiteraard ben ik er niet op uit mensen te vertellen dat ze geen koffie, alcohol en suiker meer moeten nemen? Iedereen is vrij om zijn eigen life style keuzes te maken. Wel is het goed je bewust te zijn van hoe je systeem erop reageert en of het je oplevert wat je denkt dat het je brengt. Net als met meditatie en eigenlijk alles waar je jezelf vrijwillig aan bloot stelt: word ik er beter van? Voel je je er mentaal en fysiek (vooral op termijn) beter door of juist slechter?

En als ondersteuning van je meditatie?

Besef je dat de ogenschijnlijke ontspanning of verhoogde alertheid door bijvoorbeeld alcohol of koffie, niet is wat je mentaal helderder gaat maken. Als je een extra uitdaging wil neem vooral een sportdrankje of paar wijntjes voor je meditatie, het werken met de geest is doorgaans echter al uitdagend genoeg.

Succes!